ซีสต์ (cyst) คือก้อนหรือตุ่มที่เกิดขึ้นตามร่างกาย โดยมีลักษณะเป็นถุงที่บรรจุอากาศ ของเหลว น้ำ ไขมัน หรือมีเนื้อเยื่อผสมอยู่ก็ได้ ซึ่งถือเป็นความความผิดปกติของ สุขภาพ ร่างกาย ส่วนใหญ่จะไม่อันตรายและไม่ใช่มะเร็ง แต่หากเป็นแบบที่มีเนื้อเยื่อปนอยู่อาจจะพัฒนาเป็นมะเร็งได้ แต่พบน้อยมาก วันนี้ minebeauty เลยจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับซีสต์กัน
อาการของ ซีสต์ แต่ละชนิดนั้น
- ไขมันใต้ผิวหนัง (Sebaceous Cyst) จะเกิดก้อนเนื้อนูนกลมเล็กขึ้นมาใต้ผิวหนัง ส่วนใหญ่มักเกิดที่ใบหน้า คอ และลำตัว ตรงกลางของก้อนเนื้อมีติ่งสีดำเล็ก บางครั้งมีของเหลวหนืดสีเหลืองไหลออกมาด้วย หากเป็นเนื้องอกหรือติดเชื้อจะเกิดอาการแดงบวมและตึงที่บริเวณซีสต์ร่วมด้วย
- ก้อนถุงน้ำที่ข้อมือ (Ganglion Cyst) จะขึ้นตามแนวเอ็นหรือข้อต่อของข้อมือและมือ และอาจขึ้นที่ข้อเท้าและเท้า รวมไปถึงข้อต่อของอวัยวะส่วนอื่นด้วย ก้อนถุงน้ำมีลักษณะกลมหรือรีไข่ วัดขนาดได้ไม่เกิน 1 นิ้ว ขนาดของ ซีสต์ ไม่แน่นอน หากใช้งานข้อต่อที่ก้อนถุงน้ำขึ้นบริเวณดังกล่าวซ้ำ ๆ ก็จะกระตุ้นให้ก้อนถุงน้ำใหญ่ขึ้นได้ ส่วนใหญ่แล้วผู้ป่วยจะไม่รู้สึกอะไรหากซีสต์ไม่ได้กดทับประสาท แต่ซีสต์ที่กดทับประสาทจะก่อให้เกิดอาการเจ็บปวด เสียว ชา และกล้ามเนื้ออ่อนแรง
- ถุงน้ำรังไข่ (Ovarian Cyst) ไม่เกิดอาการใดและจะหายไปเอง แต่หากถุงน้ำรังไข่มีขนาดใหญ่อาจทำให้รู้สึกไม่สบายท้อง บางครั้งอาจต้องการปัสสาวะบ่อย เพราะการทำงานของกระเพาะปัสสาวะมีประสิทธิภาพลดลงจากการถูกซีสต์เบียด ทั้งนี้ ผู้ป่วยถุงน้ำรังไข่จะเกิดอาการปวดบริเวณเชิงกรานไปจนถึงหลังส่วนล่างและต้นขา และปวดก่อนช่วงเริ่มและหมดประจำเดือน รวมทั้งเจ็บเชิงกรานขณะสอดใส่เมื่อมีเพศสัมพันธ์ นอกจากนี้ ผู้ป่วยยังมีอาการหน่วงท้อง คลื่นไส้ อาเจียนร่วมด้วย
- ถุงน้ำที่เต้านม (Breast Cyst) อาการซีสต์ ที่เต้านมอาจพบที่เต้านมข้างเดียวหรือทั้ง 2 ข้าง โดยถุงน้ำดังกล่าวจะเป็นก้อนกลมหรือรีไข่ พื้นผิวเรียบ เคลื่อนย้ายได้ง่าย มักปรากฏตามแนวของเต้านม หัวนมออกสีเหลืองหรือน้ำตาลเข้ม หน้าอกจะขยายใหญ่หรือคัดตึงก่อนประจำเดือนมาและลดลงหลังหมดประจำเดือน ทั้งนี้ ผู้ป่วยอาจรู้สึกเจ็บหรือคัดเต้านมตรงบริเวณที่มีซีสต์ขึ้น รวมทั้งคลำได้ก้อนนิ่ม ๆ ที่เต้านมด้วย
- กุ้งยิงเรื้อรัง (Chalazia) จะมีซีสต์คล้ายเม็ดลูกปัดขึ้นอยู่บนเปลือกตา ช่วงแรกผู้ป่วยจะรู้สึกเจ็บเมื่อเป็นตากุ้งยิง แต่หลังจากนั้นก้อนเนื้อจะค่อย ๆ บวมและอาการเจ็บหายไป
- ก้อนใต้ผิวหนังบริเวณก้น (Pilonidal Cyst) อาการซีสต์ หรือก้อนที่ขึ้นใต้ผิวหนังบริเวณก้นสามารถลุกลามเป็นก้อนเนื้อบวมหรือฝี โดยผู้ป่วยจะเจ็บตรงก้อนเนื้อ ผิวหนังแเดง มีหนองหรือเลือดซึมออกมาจากแผลที่เปิดและมีกลิ่นคาว
การวินิจฉัยซีสต์
- วินิจฉัย ซีสต์ ด้วยการอัลตราซาวด์
- การเอกซเรย์
- การตรวจด้วยคอมพิวเตอร์ ซีทีสแกน (CT Scan)
- การตรวจผ่านเครื่องสร้างภาพด้วยสนามแม่เหล็กไฟฟ้า
การรักษาซีสต์
- การ รักษาซีสต์ ขึ้นอยู่กับอาการและชนิดของซีสต์ที่ผู้ป่วยเป็น โดยแพทย์ที่ทำการรักษาซีสต์แต่ละชนิดนั้นจะเป็นแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับบริเวณที่เกิดซีสต์แตกต่างกันไป
