แนะนำให้รู้จัก คอลลาเจน คือ อะไร

คอลลาเจนเป็นโปรตีนที่พบได้มากและสำคัญมากที่สุดในร่างกายมนุษย์ คอลลาเจนเป็นโครงสร้างหลักที่สำคัญต่อกระดูก ผิวหนัง เล็บ เส้นผม ทรงผม กล้ามเนื้อและเอ็นตามข้อต่อต่าง ๆ ของร่างกาย คอลลาเจนยังช่วยให้ผิวพรรณสวยงาม มีความชุ่มชื้นและไม่แห้งกร้าน ช่วยลดริ้วรอยต่าง ๆ บนใบหน้าได้อีกด้วย ซึ่งปกติแล้วร่างกายเราจะมีการสร้างคอลลาเจนได้เอง แต่เมื่อมีอายุเพิ่มมากขึ้น อัตราการเสื่อมของคอลลาเจนก็มากกว่าการสร้าง ทำให้ร่างกายมีคอลลาเจนไม่เพียงพอทำให้เกิดริ้วรอยต่าง ๆ บนใบหน้าได้ คอลลาเจนสามารถพบได้ทั่วทุกส่วนของร่างกาย รวมไปถึงเลือดและฟันด้วย หากยังนึกภาพว่าคอลลาเจนมีความสำคัญต่อร่างกายอย่างไร ให้ลองจินตนาการว่าคอลลาเจนจะทำหน้าที่คล้าย ๆ กับกาวที่คอยผสานเชื่อมต่อและยึดติดกล้ามเนื้อและอวัยวะต่าง ๆ ให้ติดกัน ซึ่งรากศัพท์ของคำว่าคอลลาเจนเดิมมาจากภาษากรีกว่า Kolla ซึ่งแปลว่ากาวนั่นเอง คอลลาเจน ยี่ห้อไหนดี คอลลาเจนที่พบในปัจจุบันมีอย่างน้อยกว่า 16 ชนิด แต่จะมี คอลลาเจน คือ ที่พบได้บ่อยหลัก ๆ อยู่ 4 ชนิด ได้แก่ Collagen Type1, Collagen Type2, Collagen Type3 และ Collagen Type4 ซึ่งคอลลาเจนทั้ง 4 ชนิดทำหน้าที่แตกต่างกันไปทั่วร่างกาย ดังนี้

1. คอลลาเจน คือ Collagen Type1

เป็น คอลลาเจน ประโยชน์ ที่พบได้มากที่สุดในร่างกาย คิดเป็น 90 เปอร์เซ็นต์ของคอลลาเจนที่พบทั่วร่างกาย ทำหน้าที่ผสานเส้นใยและมัดกล้ามเนื้อต่าง ๆ ให้อยู่รวมกันเป็นกลุ่มเป็นก้อน มีบทบาทสำคัญในการสร้างกระดูก ผิวหนัง ฟัน และเนื้อเยื่อเกี่ยวพันต่าง ๆ ให้มีความแข็งแรง

2. Collagen Type2

มักจะพบในเนื้อเยื่อเกี่ยวพันชนิดหลวม มักพบที่บริเวณข้อต่อของร่างกาย เช่น ข้อต่อหัวเข่า กระดูกสะบ้า เป็นต้น

3. Collagen Type3

เป็นคอลลาเจนที่มีหน้าที่ช่วยส่งเสริมหรือช่วยพยุงโครงสร้างของกล้ามเนื้อ อวัยวะและหลอดเลือดแดง เป็นต้น

4. Collagen Type4

เป็นคอลลาเจนที่ทำหน้าที่ช่วยคัดกรองสิ่งแปลกปลอมออกจากร่างกาย มักพบคอลลาเจนประเภทนี้ได้มากที่สุดตามบริเวณชั้นผิวหนังแท้ โดยปกติแล้วคอลลาเจนมักจะมีปริมาณน้อยลงตามอายุขัยของเราเอง สาเหตุที่ทำให้เกิดริ้วรอยและความเหี่ยวย่นต่าง ๆ บนใบหน้าก็เกิดจากการขาดคอลลาเจนชนิดนี้ รวมไปถึงการเสื่อมสภาพของกระดูกก็เกิดจากการขาดคอลลาเจนเช่นเดียวกัน

สารอาหารที่ช่วยเพิ่มการสร้างคอลลาเจนในร่างกาย 

คอลลาเจนทุกชนิดสร้างจากโปรคอลลาเจน (Procollagen) คอลลาเจน ยี่ห้อไหนดี ซึ่งโปรคอลลาเจนนี้จะถูกสร้างขึ้นมาได้จะต้องมีองค์ประกอบของกรดอะมิโน 2 ชนิดรวมกัน คือกลีไซน์ (Glycine) และโปรไลน์ (Proline) ซึ่งการรวมตัวกันของกรดอะมิโนทั้ง 2 ชนิดนี้จำเป็นต้องใช้วิตามินซีเข้ามาเป็นตัวช่วยด้วย ดังนั้นสารอาหารที่จะช่วยเสริมการสร้างคอลลาเจนได้ดีและเพิ่มมากขึ้น ได้แก่

1. วิตามินซี (Vitamin C) สามารถพบได้ในผลไม้ทุกชนิดที่มีรสเปรี้ยว เช่น ส้ม มะนาว สตรอว์เบอร์รี่ มะละกอ ฝรั่ง เป็นต้น

2. โพรไลน์ (Proline) สามารถพบได้ในไข่ขาวจากไข่ทุกชนิด ขนมปังโฮลวีตและเห็ดชนิดต่าง ๆ 

3. กลีไซน์ (Glycine) สามารถพบได้เป็นจำนวนมากในหนังสัตว์ชนิดต่าง ๆ เช่น หนังหมูหรือหนังไก่

สาเหตุที่ทำให้คอลลาเจนในร่างกายลดลง

สิ่งต่าง ๆ ดังต่อไปนี้เป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงหรือลดน้อยลง เนื่องจากมันสามารถทำให้คอลลาเจนในร่างกายเสื่อมลงและยังยับยั้งการสร้างคอลลาเจนของร่างกายได้ 

1. น้ำตาล การบริโภคน้ำตาลเป็นจำนวนมากจะทำให้รบกวนกระบวนการและซ่อมแซมสร้างคอลลาเจนในร่างกายได้ไม่เต็มที่

2. แสงแดด รังสี UV สามารถลดการสร้างเส้นใยคอลลาเจนได้ ควรหลีกเลี่ยงการโดนแสงแดดโดยตรง

3. บุหรี่ การสูบบุหรี่เป็นการทำลายเส้นใยคอลลาเจนและรบกวนการรักษาบาดแผลซึ่งนำไปสู่การเกิดริ้วรอยและรอยแผลเป็นได้ง่าย

4. โรคบางชนิด เช่น โรคภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง สามารถทำลายคอลลาเจนได้

แหล่งอาหารที่อุดมไปด้วยคอลลาเจน

โดยปกติ คอลลาเจน คือ สามารถพบได้ตามเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของเนื้อสัตว์ ดังนั้นแล้วแหล่งคอลลาเจนที่สามารถหาได้ง่ายมากที่สุด คือ คอลลาเจนในเนื้อเยื่อของสัตว์โดยมักพบได้มากในบริเวณผิวหนังของสัตว์ต่าง ๆ เช่น หนังไก่ หนังหมู กระดูกอ่อนของสัตว์ นอกจากนี้เรายังสามารถบริโภคโปรตีนชนิดต่าง ๆ ได้ เนื่องจากเมื่อรับประทานโปรตีนเข้าไปในร่างกายแล้ว  ร่างกายจะทำการย่อยโปรตีนเหล่านั้นให้กลายเป็นกรดอะมิโนต่าง ๆ หลายชนิดรวมถึงกรดอะมิโนชนิดโพรไลน์และกลีไซน์ ซึ่งเป็นกรดอะมิโนสำคัญที่ร่างกายจะนำไปสร้างคอลลาเจนนั่นเอง 

กินอาหารเสริมคอลลาเจนดีหรือไม่ 

จากที่กล่าวมาข้างต้นจะพบว่าคอลลาเจนนั้นเป็นสิ่งที่ร่างกายมนุษย์นั้นสามารถสร้างขึ้นมาเองได้ เพียงแต่ต้องการกรดอะมิโน 2 ชนิดซึ่งเป็นแหล่งผลิตคอลลาเจนหลัก อย่างไรก็ตามมีการผลิตภัณฑ์อาหารเสริมอย่างคอลลาเจนออกมาอย่างวางขายอย่างแพร่หลาย หลักการของอาหารเสริม คอลลาเจน คือ การย่อขนาดโปรตีนโมเลกุลให้มีขนาดเล็กลงเพื่อให้ร่างกายสามารถดูดซึมได้ง่ายและนำไปใช้เป็นแหล่งผลิตคอลลาเจนต่อไปในอนาคต มีการรายงานว่าการให้ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมคอลลาเจนให้แก่นักกีฬาที่ออกกำลังกายสามารถเพิ่มมวลกล้ามเนื้อได้มากกว่ากลุ่มนักกีฬาที่ไม่ได้ทานคอลลาเจน นอกจากนี้ยังพบว่าการให้ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมคอลลาเจนแก่ผู้ป่วยโรคข้อเสื่อมมีผลดีต่อผู้ป่วย อย่างไรก็ตามยังไม่มีการรายงานว่าอาหารเสริมคอลลาเจนมีผลข้างเคียงหรือไม่ แต่ถ้าหากว่ามีอาการแพ้ต้องหยุดกินและรีบพบแพทย์โดยด่วน 

การกินอาหารเสริมคอลลาเจน 

คอลลาเจนมักจะผลิตออกมาในรูปแบบผง ซึ่งสามารถนำไปผสมกินกับอาหารหรือน้ำได้ง่าย สามารถนำไปผสมกับเครื่องดื่มหรือน้ำปั่นผลไม้ได้ รวมถึงผสมลงในซุปได้เช่นกัน แต่วิธีการเลือกซื้อนั้นต้องคำนึงและพิจารณาถึงแหล่งที่มาของคอลลาเจนเป็นหลัก เช่น คอลลาเจนที่มีความเข้มข้นสูงอย่างคอลลาเจนจากผิวหนังปลาทะเล หากจะพิจารณารับประทานอาหารเสริมคอลลาเจนนั้นต้องรู้ถึงแหล่งที่มาของคอลลาเจนนั้นเสียก่อน เนื่องจากแหล่งที่มาของ คอลลาเจน คือ ที่สำคัญมักจะมาจากไข่และหนังปลาทะเล ซึ่งสำหรับบางคนอาจมีการแพ้คอลลาเจนนั้น ๆ ได้ ดังนั้นจึงควรศึกษาให้ดีก่อนเลือกรับประทาน นอกจากนี้การกินอาหารประเภทต่าง ๆ ที่อุดมไปด้วยคอลลาเจนก็สามารถสร้างคอลลาเจนได้เช่นเดียวกัน

ข้อดีของการรับประทานคอลลาเจน

1. ช่วยรักษาบาดแผลให้หายได้เร็วมากขึ้นเมื่อเกิดบาดแผลตามร่างกาย คออลลาเจนจะเป็นตัวช่วยในการสมานบาดแผล

2. ลดริ้วรอยและความเหี่ยวย่นของผิว คอลลาเจน ยี่ห้อไหนดี คอลลาเจนมีหน้าที่หลักในการช่วยพยุงโครงสร้างของผิวหนัง ทำให้ผิวหนังเต่งตึง รวมไปถึงการบำรุงผิวพรรณ เส้นผมและเล็บให้มีสุขภาพแข็งแรงมากขึ้น

3. ช่วยในเรื่องของระบบขับถ่ายได้ดีมากขึ้น

ข้อเสียของการรับประทานคอลลาเจน

1. แหล่งที่มาของคอลลาเจนอาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ เช่น คนที่แพ้อาหารทะเล เมื่อทานคอลลาเจนที่สกัดจากปลาทะเลอาจเกิดอาการแพ้ได้

2. อาหารเสริมคอลลาเจนส่วนมากมักมีรสชาติที่จืดชืดและไม่อร่อย

เพิ่มเติมเกี่ยวกับคอลลาเจน

คอลลาเจนถูกนำมาใช้ คอลลาเจน ประโยชน์ อย่างแพร่หลายและกว้างขวางตั้งแต่วงการอุตสาหกรรมอาหารไปจนถึงวงการแพทย์ ในอดีตคอลลาเจนจะถูกนำมาใช้เป็นกาวเชื่อมติด ส่วนในปัจจุบันคอลลาเจนถูกนำมาใช้ทำสายของเครื่องดนตรีต่าง ๆ ด้วย เช่น สายของไวโอลิน เป็นต้น ในไส้กรอกที่พวกเรารับประทานกันอยู่ทุกวันก็มีการผสมคอลลาเจนลงไปทำให้เนื้อไส้กรอกมีความเด้งและเหนียวหนึบช่วยเพิ่มรสสัมผัสที่ดีมากขึ้นได้ ในวงการแพทย์มันถูกใช้ในการผ่าตัด โดยใช้เป็นเส้นไหมเพื่อเย็บแผลผู้ป่วยจากภายในร่างกายและสามารถสลายไปได้เองได้เมื่อเวลาผ่านไป ในวงการอุตสาหกรรม ความงาม ก็พบว่ามีการนำคอลลาเจนมาใช้เพื่อให้ผิวพรรณเรียบเนียน ดูเต่งตึงและขาวกระจ่างใสขึ้นได้ ช่วยลดริ้วรอยจากความชราและเพิ่มความแข็งแรงของเส้นผมและเล็บได้ เช่น การฉีดวิตามินเข้าผิวหนัง เป็นการฉีดสารอาหารบำรุงผิวต่าง ๆ เช่น วิตามินซีและ คอลลาเจน คือ เป็นหลักเข้าสู่เส้นเลือด ทำให้ผิวพรรณของเรานุ่มลื่นและดูใสขึ้นโดยทันที